Η αλληγορία του σπηλαίου αναφέρεται στην επίδραση της παιδείας στην ανθρώπινη φύση, στην υποχρέωση που έχουν οι πεπαιδευμένοι να φωτίσουν τους συνανθρώπους τους και στην αντίθεση που υπάρχει ανάμεσα στον αισθητό κόσμο και στον κόσμο των ιδεών.