Η ακρόαση είναι η βάση της μουσικής πραγμάτωσης. Υφίσταται όταν κάποιος ακούει, κατανοεί και σκέφτεται μία μουσική, η οποία μπορεί να υπάρχει ή και να μην υπάρχει στο περιβάλλον. Ο μουσικός ακροάται όταν ακούει μία μουσική, όταν ερμηνεύει ένα έργο, όταν παίζει «με το αυτί», όταν αυτοσχεδιάζει, όταν συνθέτει και όταν γράφει ένα μουσικό κείμενο από υπαγόρευση.
Γενικά, η ακρόαση μουσική είναι ένα ιδιαίτερα απαιτητικό έργο και ως εκ τούτου είναι καλό να δίνεται στους μαθητές χρόνος ανάμεσα στις ακροάσεις για να στοχαστούν και να δημιουργήσουν. Η ακρόαση είναι καλό να επαναλαμβάνεται με διαφορετικές ορίζουσες κάθε φορά.
Ειδικότερα:
Η ακρόαση είναι μία δεξιότητα που για να αναπτυχθεί απαιτούνται συγκεκριμένες διαδικασίες και ένας ορισμένος χρονικός ορίζοντας. Ένα πλαίσιο για μία οργανωμένη δραστηριότητα ακρόασης μπορεί να είναι: προετοιμασία της ακρόασης, δράσεις κατά τη διάρκεια της ακρόασης, δράσεις μετά την ακρόαση.
Η προετοιμασία της ακρόασης είναι σημαντική ώστε να μπορούν οι μαθητές να εστιάσουν σε συγκεκριμένες όψεις της μουσικής. Οι δράσεις κατά τη διάρκεια της ακρόασης στοχεύουν κύρια στην εξασφάλιση της συγκέντρωσης και της προσοχής.
Οι δράσεις μετά την ακρόαση συμβάλλουν στην αξιοποίηση της εμπειρίας, στην κατανόηση και στη δόμηση της νέας γνώσης. Πριν την ακρόαση: κίνητρα για την ακρόαση, έξαψη της περιέργειας, έγερση του ενδιαφέροντος – πλαισίωση της ακρόασης (πληροφορίες, προσδοκίες, λεξιλόγιο). Εξασφάλιση της συναίνεσης των μαθητών για τη συνθήκη της απόλυτης ησυχίας κατά τη διάρκεια της ακρόασης.
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης: στην καθημερινή μας ζωή, όταν ακούμε συνειδητά κάτι το κάνουμε επειδή μας ενδιαφέρει. Αυτό το αξίωμα ισχύει και για τις μουσικές ακροάσεις. Οι μαθητές/τριες χρειάζονται κάποιο λόγο για να ακούσουν ενεργητικά.
Μετά την ακρόαση, η/ο εκπαιδευτικός βοηθά τους μαθητές να συνοψίσουν όσα βίωσαν και έμαθαν, να αξιολογήσουν την εμπειρία τους και να προχωρήσουν σε πιο απαιτητικές δράσεις: αξιοποίηση του νέου λεξιλογίου• σύγκριση του έργου, ως προς συγκεκριμένα δομικά χαρακτηριστικά με άλλα έργα του ίδιου συνθέτη, άλλων συνθετών, της ίδιας χρονικής περιόδου και άλλων εποχών• εκτέλεση μουσικής• δημιουργία μουσικής με αφορμή της ακρόαση.
Γενικά, η ακρόαση μουσική είναι ένα ιδιαίτερα απαιτητικό έργο και ως εκ τούτου είναι καλό να δίνεται στους μαθητές χρόνος ανάμεσα στις ακροάσεις για να στοχαστούν και να δημιουργήσουν. Η ακρόαση είναι καλό να επαναλαμβάνεται με διαφορετικές ορίζουσες κάθε φορά.
Ειδικότερα:
Η ακρόαση είναι μία δεξιότητα που για να αναπτυχθεί απαιτούνται συγκεκριμένες διαδικασίες και ένας ορισμένος χρονικός ορίζοντας. Ένα πλαίσιο για μία οργανωμένη δραστηριότητα ακρόασης μπορεί να είναι: προετοιμασία της ακρόασης, δράσεις κατά τη διάρκεια της ακρόασης, δράσεις μετά την ακρόαση.
Η προετοιμασία της ακρόασης είναι σημαντική ώστε να μπορούν οι μαθητές να εστιάσουν σε συγκεκριμένες όψεις της μουσικής. Οι δράσεις κατά τη διάρκεια της ακρόασης στοχεύουν κύρια στην εξασφάλιση της συγκέντρωσης και της προσοχής.
Οι δράσεις μετά την ακρόαση συμβάλλουν στην αξιοποίηση της εμπειρίας, στην κατανόηση και στη δόμηση της νέας γνώσης. Πριν την ακρόαση: κίνητρα για την ακρόαση, έξαψη της περιέργειας, έγερση του ενδιαφέροντος – πλαισίωση της ακρόασης (πληροφορίες, προσδοκίες, λεξιλόγιο). Εξασφάλιση της συναίνεσης των μαθητών για τη συνθήκη της απόλυτης ησυχίας κατά τη διάρκεια της ακρόασης.
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης: στην καθημερινή μας ζωή, όταν ακούμε συνειδητά κάτι το κάνουμε επειδή μας ενδιαφέρει. Αυτό το αξίωμα ισχύει και για τις μουσικές ακροάσεις. Οι μαθητές/τριες χρειάζονται κάποιο λόγο για να ακούσουν ενεργητικά.
Μετά την ακρόαση, η/ο εκπαιδευτικός βοηθά τους μαθητές να συνοψίσουν όσα βίωσαν και έμαθαν, να αξιολογήσουν την εμπειρία τους και να προχωρήσουν σε πιο απαιτητικές δράσεις: αξιοποίηση του νέου λεξιλογίου• σύγκριση του έργου, ως προς συγκεκριμένα δομικά χαρακτηριστικά με άλλα έργα του ίδιου συνθέτη, άλλων συνθετών, της ίδιας χρονικής περιόδου και άλλων εποχών• εκτέλεση μουσικής• δημιουργία μουσικής με αφορμή της ακρόαση.
- Διδάσκων: Κερασοβίτης Κωνσταντίνος